Vĩnh biệt thiên tài harmonica

(Thethaovanhoa.vn) - Ngày hôm qua 22/8, nhạc sĩ người Bỉ Toots Thielemans, người được xem là gương mặt số một thế giới về kèn harmonica thế giới, đã qua đời ở tuổi 94.

1. Đài truyền hình RTL của Bỉ đưa tin, quản lý của Thielemans là Veerle Van de Poel đã chính thức xác nhận điều này và cho biết: "Ông không gặp phải biến chứng nào cả. Ông qua đời vì tuổi cao sức yếu, đơn giản là cơ thể của ông ấy đã kiệt sức".

Được biết Thielemans qua đời ngay trong giấc ngủ của mình, sau 1 tháng nằm viện vì bị ngã.

Ông được xem là nhạc sĩ đầu tiên mang đến “những giai điệu quý tộc” cho kèn harmonica. Bên cạnh đó, khán giả yêu nhạc cũng luôn nhớ về ông như một cây guitar tài năng và huýt sáo chuyên nghiệp.

Thủ tướng Bỉ Charles Michel bày tỏ: "Chúng tôi đã mất đi một nhạc sĩ vĩ đại, một nhân cách ấm áp".

Hình ảnh Toots Thielemans bên chiếc kèn harmonica sẽ mãi là một biểu tượng khó quên trong lòng người hâm mộ

Sinh ngày 29/4/1922 tại Brussels, Jean-Baptiste Thielemans đã sớm bộc lộ tài năng âm nhạc của mình khi có thể chơi đàn accordion từ năm 3 tuổi, thậm chí còn biểu diễn tại quán cà phê của cha mẹ mình. Bước sang tuổi thiếu niên, Thielemans tự sắm cho mình chiếc harmonica đầu tiên rồi tự học, tự bắt chước và chơi theo những giai điệu mà ông tình cờ nghe được.

Ấn tượng với tài năng âm nhạc của Thielemans, bạn bè bắt đầu gọi ông bằng biệt danh Toots, theo tên của Toots Mondello, một nghệ sĩ saxophone nổi tiếng. Sau này, cái tên Toots Thielemans chính thức trở thành nghệ danh được ông sử dụng trong sự nghiệp hoạt động âm nhạc.

Ngoài 20 tuổi, Thielemans đã là một nhạc sĩ làm việc chuyên nghiệp, dần dần có dịp hợp tác với các nghệ sĩ ở nhiều thể loại âm nhạc khác nhau.

2. Dù được suy tôn là Vua kèn harmonia thế giới, Thielemans bắt đầu sự nghiệp biểu diễn âm nhạc chuyên nghiệp với tư cách nghệ sĩ chơi guitar. Năm 1949, ông tham gia một sự kiện âm nhạc ở Paris, Pháp, cùng với nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Sidney Bechet, Charlie Parker, Miles Davis, Max Roach.

Trong 2 năm 1949-1950, Thielemans tham gia tour diễn châu Âu với nghệ sĩ nhạc Jazz người Mỹ Benny Goodman, rồi nhanh chóng cho ra mắt bản thu âm đầu tay ở Stockholm cùng với nghệ sĩ tenor saxophone Zoot Sims.

Năm 1951, ông trở thành một thành viên ban nhạc Bobbejaan Schoepen, và vẫn hoàn toàn được biết đến là một tay guitar vào thời gian này.

Thielemans chuyển đến định cư tại Mỹ vào năm 1952, nơi ông là một thành viên của ban nhạc Charlie Parker All-Stars. Từ năm 1952-1959, ông là một thành viên của George Shearing Quintet, chủ yếu biểu diễn guitar nhưng cũng đã chơi harmonica trong một số sự kiện và các bản thu âm.

Cũng tại đây, ông có dịp kết hợp với nhiều tên tuổi lớn của làng nhạc jazz thế giới như Ella Fitzgerald, Charlie Parker, Bill Evans và Gilberto Gil.

Thielemans đã đóng góp vào thành công của nhiều bản nhạc phim, bao gồm Midnight Cowboy vào năm 1969, bộ phim có sự tham gia của Jon Voight và Dustin Hoffman và giành được ba giải Oscar.

Nhưng có lẽ bản nhạc harmonica nổi tiếng nhất của ông là trong ca khúc chủ đề cho bộ phim thiếu nhi Sesame Street, được bật đều đặn những lúc bắt đầu và kết thúc các tập phim.

3. Phong cách ngẫu hứng của Thielemans, dù là chơi harmonica hay guitar, thường có giai điệu rất lạ, không tuân theo những kỹ thuật thông thường, vì ông luôn hướng tới những gì "ở giữa nụ cười và nước mắt".

"Có những lúc tôi chơi một bản ballad hay và gần như bật khóc" - ông từng chia sẻ với The Times vào năm 1992 – “Âm nhạc là thứ thuộc về bản năng của tôi”.

Nghệ sĩ guitar Pat Metheny từng miêu tả Thielemans trong album năm 1992Secret Story rằng ông thực sự là "một thi sĩ của những giai điệu".

Những ca khúc "để đời" của Toots Thielemans phải kể tới The Sound (1955), Time Out for Toots (1958), The Brasil Project (1992) The Brasil Project (1993), The Live Takes (2000), One More for the Road (2006), Yesterday and Today (2012)...

Với sự nghiệp lâu dài và ấn tượng của mình, Thielemans từng được Hoàng gia Bỉ vinh danh năm 2001, khi Vua Albert II ban cho ông danh hiệu Nam tước.Quỹ Hỗ trợ Nghệ thuật Quốc gia Hoa Kỳ cũng trao tặng ông giải thưởng Jazz Master vào năm 2009.

Thielemans buộc phải giã từ chiếc kèn harmonica từ tháng 3/2014 vì tuổi cao sức yếu. Tuy nhiên, công chúng yêu nhạc Jazz cũng như các nhà phê bình âm nhạc trên thế giới vẫn công nhận ông là một trong những nghệ sĩ Jazz Harmonia hàng đầu của thế kỷ 20.

Duy An (tổng hợp)
Thể thao & Văn hóa