Văn hóa tem Tết

(Thethaovanhoa.vn) - Tại phòng trưng bày của tạp chí Kiến thức Ngày nay (16 Trần Quý Khoách, Q.1, TP.HCM) đang diễn ra triển lãm tem bưu chính của nhà sưu tập - nhà báo Hàn Tấn Quang, người khai sinh và làm chủ biên tạp chí Kiến thức Ngày nay từ 25 năm trước.

Tem 12 con giáp - “đặc sản” Tết

Ngành bưu chính Việt Nam in tem 12 con giáp vào thời điểm nào trong năm? Xin thưa, tem 12 con giáp được ngành bưu chính in cũng như ngành truyền thông in báo Tết. Trước Tết Nguyên đán khoảng hơn một tháng, những con tem in hình linh vật của năm đó sẽ được chính thức phát hành. Ví như năm Giáp Ngọ 2014 này, con tem in hình ngựa được phát hành vào ngày 1/12/2013.

Mẫu tem gồm đủ bộ 12 con giáp trong triển lãm

Nhà báo Hàn Tấn Quang, cho biết: “Ở Việt Nam, tem Tết 12 con giáp đầu tiên được phát hành vào năm 1962 (Nhâm Dần) với mẫu tem “Tranh tết Đông Hồ” gồm hai mẫu “Lợn nái, lợn con” và “Gà mái, gà con” đều dựa theo tranh khắc gỗ dân gian. Giai đoạn từ năm 1962 - 1992, việc phát hành tem Tết diễn ra không liên tục.

Bắt đầu từ năm 1993 tem Tết mới trở thành đề tài không thể thiếu trong chương trình phát hành tem hằng năm. Đến năm 2004 thì chu kỳ tem 12 con giáp đã hoàn thành, và người sưu tập tem đã có trọn bộ đầu tiên của một  giáp với 12 linh vật khá đẹp theo khuôn mẫu và phong cách thống nhất ”.

Tem bằng vàng và… có mùi

Trong triển lãm tem 12 con giáp, nhiều nhất vẫn là tem con ngựa và chủ nhân triển lãm mong muốn năm Giáp Ngọ mọi người sẽ “mã đáo thành công”. Ngoài 12 con giáp, triển lãm trưng bày một số tem “dị dạng” có được từ công nghệ in tem của một số nước phát triển. Nhà báo Hàn Tấn Quang gọi những con tem “dị dạng” này là “tem cạnh cong” và “block cạnh cong” do không theo truyền thống hình vuông hay chữ nhật. Trong số tem “dị dạng” còn có cả những mẫu tem được in trên chất liệu quý, như: vàng, bạc hoặc in trên đồng, gỗ, vải, tem phản quang hoặc tem 3D… Thậm chí, nhiều con tem chẳng những bắt mắt mà còn có… mùi, như: mùi chocolate, hoa lài, mùi xoài…

Theo nhà báo Hàn Tấn Quang, một con tem quý thường là vì hiếm, có giá trị mỹ thuật và lịch sử. Nhưng cũng có những con tem mới in vẫn rất quý do số lượng in hạn chế, kỹ thuật in cao trên chất liệu độc đáo. Thường thì những con tem dạng này phục vụ cho người sưu tập là chính chứ không phải để gửi thư.

Thanh Kiều
Thể thao & Văn hóa