Hồ Sĩ Bình và lời nhắn gửi của gió

01/11/2021 08:10 GMT+7 | Văn hoá

(Thethaovanhoa.vn) - Ngày sinh của gió (NXB Hội Nhà văn, 10/2021) của Hồ Sĩ Bình là tập thơ duy nhất vừa được trao giải thưởng của Hội Nhà văn Đà Nẵng năm 2021.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều: Giải Tác giả Trẻ là 'vườn ươm' cho văn học

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều: Giải Tác giả Trẻ là 'vườn ươm' cho văn học

“Ở hiện tại, họ là những nhà văn trẻ nhưng 10 năm sau sẽ khác, và nhiều năm sau nữa, họ sẽ là chủ nhân chính của văn học Việt Nam. Cho dù thế hệ chúng tôi bây giờ muốn hay không thì nó vẫn phải đến..."

1. Hồ Sĩ Bình, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, xuất thân từ Quảng Trị nhưng sinh sống và làm việc tại Đà Nẵng (anh công tác tại NXB Hội Nhà văn - Chi nhánh miền Trung & Tây Nguyên).

Từ lâu nay, người đọc vốn quen tiếp xúc với những trang tiểu luận và bút ký của anh cùng một cái tôi phiêu lãng, mê đắm kết đúc từ những chuyến đi đầy trải nghiệm. 3 năm trở lại đây, từ Mưa nắng lưng đèo (2018) cho đến Ngày sinh của gió (2021), những suy tư của anh như đã lặm trong câu từ và thơ ca khởi phát từ đó: “Khi vui nước mắt lại cười/ khi buồn cúi mặt một trời vô ngôn” (Lục lạc đường quê).

Nếu ở Mưa nắng lưng đèo hiện rõ một cái tôi nặng nợ quê hương, xứ sở thì Ngày sinh của gió (vừa ra mắt bạn đọc giữa tháng 10/2021), thơ Hồ Sĩ Bình vừa tiếp nối nguồn mạch nền tảng, vừa chất chứa bao nỗi trăn trở về thế sự và thi ca.

Chú thích ảnh
Tác giả Hồ Sĩ Bình

Thơ anh mênh mang nỗi buồn, niềm cô đơn, nhưng mang nặng những chiêm nghiệm, suy ngẫm. Đi dọc 60 bài trong tập thơ, ta rong ruổi cùng những bước chân của gió; gió sinh ra từ đại ngàn mênh mông, tồn tại song hành cùng người lữ khách đơn côi Hồ Sĩ Bình. Và cũng chính vì lẽ đó, Hồ Sĩ Bình đã ưu ái lấy sự xuất hiện của thi ảnh gió để đặt tên cho những đứa con tinh thần của mình: Ngày sinh của gió, Gió đã tang bồng, Gió vội Sa Kỳ, Mùa quên gió…

Qua thi ảnh gió, tập thơ sáng lên một cái tôi thật cô đơn lẻ loi: “Như con chim ướt sũng giữa mưa ngàn/ thương cho mình/ bóng lạc giữa sương tan”. Đó là nỗi xót xa cho thân phận mình và bao kiếp đời “muốn bay không cất nỗi mình mà bay”; để rồi phải chấp nhận “lạc giữa sương tan”. Đó là nỗi đau, là bi kịch cô độc trong sáng tạo; gió chỉ có thể là chính mình khi được tung mình giữa thiên nhiên rộng lớn. Và phải chăng, đó cũng là lý do những rừng rú, đèo núi, đại ngàn, biểu tượng cho không gian bao la và cao cả, xuất hiện khá đậm đặc trong nhiều bài thơ của tập sách: Uống rượu giữa rừng, Quán nhỏ lưng đèo, Miền thẳm, Cuối năm lại giữa rừng, Ngùi thương hoa gạo, Mưa ngoài ngàn, Bài thơ viết giữa rừng…

Càng đến với những khoảng vô tận ấy, Hồ Sĩ Bình càng bừng thức khát vọng được chinh phục những cung đường, đi nhiều với anh không phải là nguôi quên mà để trở về: “Mai về ngồi với gió ngàn/ đem hong vạt áo võ vàng dấu chân/ rót thêm một chén rượu tàn/ một mình ngồi lại giữa ngàn sương lay” (Đã rày mộng xa).

2. Là người thơ tha hương, nỗi vọng quê luôn thao thiết chảy trong trái tim Hồ Sĩ Bình. Anh khao khát được trở về bên mẹ, thèm được “nương mình nhánh sông xa”; chốn ấy giúp anh buông xả hết mọi hỉ nộ ái ố của cuộc đời: “Đôi khi muốn quên đời nhiễu sự/ tìm lại nương mình nhánh sông xa”. Người con xa quê sống trầm tĩnh nhưng đầy nội tâm ấy đã lặng người trước di ảnh mẹ ngun ngút khói hương chiều cuối năm: “Ngày mẹ mất mới biết mình mất mẹ/ trần gian ơi côi cút một góc trời” (Đêm ba mươi ngồi nhớ).

Chú thích ảnh
Bìa tập thơ “Ngày sinh của gió” của Hồ Sĩ Bình

Đọc những câu thơ giản dị ấy, mắt ta cay cay bởi là người con, ai không từng trải qua những nỗi niềm, những quặn thắt như thế. Hồ Sĩ Bình nhớ về mẹ với bao nỗi ân hận, xót đắng thì nỗi “ám ảnh thừa truyền” luôn dâng tràn mỗi khi anh nghĩ về cha nơi ngôi nhà cũ: “Ngoài vườn gió vẫn lao xao vương vấn nỗi niềm chưa thể bình yên”. Đó cũng là dạng thức của một cái tôi - Hồ Sĩ Bình gắn bó với nguồn cội, bởi quê hương là nơi chốn để ta quay về sau bao giông tố cuộc đời: “Bóng đời nghe đã phù vân/ lao xao tiếng vọng bâng khuâng buổi về” (Cửa Tùng).

Qua thi ảnh gió xuất hiện xuyên suốt tập thơ, cái tôi ý thức về nghiệp viết ở người thơ Hồ Sĩ Bình càng dần hiện rõ. Với anh, hạnh phúc nhất của người cầm bút là giữ được mình trước bao cạm bẫy: “Làm sao tôi níu lại/ giọng gầy mùa thu xa” (Gió vội Sa Kỳ). Người sáng tác phải tự nhận thức con đường mình dấn thân, tự ý thức cái mòn, cái cũ, đừng bao giờ tự giẫm lên cái bóng của chính mình bởi nghệ thuật bao giờ cũng cần cái mới; sự sáng tạo như dòng sông vượt qua bao đổi thay để gạn lọc phần trong thanh dâng về cho biển cả: “Gió không bay qua được chiếc bóng của mình/ gió không qua hết đường làng/ làm sao mà bay vào trời rộng” (Ngày sinh của gió). “Chẳng có thơ đâu giữa lòng đóng khép” và thật vậy, người thơ ấy đã tan hòa vào thiên nhiên, để rồi giật mình bừng thức: “những gì cũ rích chẳng làm nên trò trống gì”; “sự hèn yếu, vô tích sự/ những câu thơ lạc lõng/ thẹn thùng vứt qua ngoài cửa sổ” (Hãy…).

Hãy đọc thật chậm rãi thơ Hồ Sĩ Bình, để nhận ra sức sống dạt dào của thơ khi người viết biết “refresh” lại mình “mùa Xuân đã về chớm nụ/ như cỏ hoa phương thảo tự làm mới mình/ gửi lại tin yêu sau những cửa sổ mệt mỏi khép kín mùa băng giá” (Hương xuân). Thơ Hồ Sĩ Bình chuyển tải những gửi gắm, suy nghiệm về cuộc đời và thơ ca qua việc vận dụng tối đa vốn sống từ những chuyến rong ruổi. Anh tìm tòi những cách biểu đạt riêng biệt qua việc đa dạng bút pháp, thể thơ; giọng điệu phiêu bồng, lãng đãng; song ngôn từ thơ đâu đó còn chút dư vị cổ xưa của một hiệp khách “mỏi vó tang bồng”.

xúc với những vần thơ của Hồ Sĩ Bình ở tập sách “Ngày sinh của gó”, mỗi người đọc sẽ hiểu thêm chiều sâu nội tâm của một người thơ sống trầm lặng, kín đáo nhưng luôn đăm đắm với khát vọng sáng tạo, khao khát vượt lên những ràng buộc hệ lụy để dâng đời những đứa con tinh thần đầy ý nghĩa.

Nguyễn Thị Thu Thủy

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm