'Thuật yêu đương' qua lời dạy của Thu Giang

(Thethaovanhoa.vn) - Tên sách dễ gây hiểu nhầm, Thuật yêu đương (theo báo lá cải thời nay thì dễ thành “kỹ thuật làm tình”), nhưng học giả thế kỷ 20 Thu Giang -Nguyễn Duy Cần bàn về chủ đề cao rộng hơn của đời người: yêu.

Có một thực tế: Thuật yêu đương được Nguyễn Duy Cần viết khi đã về già, qua gần hết kiếp người, chứ không phải khi ông còn trẻ và đang yêu. Trong khi đó, những cuốn “sách dạy làm người” có chủ đề khác của ông như Cái dũng của thánh nhân, Thuật xử thế của người xưa… đều được soạn khi ông trẻ hơn.

Còn Thuật yêu đương đầy chiêm nghiệm, như lời người ông người cha chia sẻ và truyền dạy cho con cháu. Điều đó có nghĩa, tình yêu là chuyện quan trọng và dài lâu của đời người. Thông thường, người trẻ yêu, còn người già chiêm nghiệm, nhưng không ai nói chỉ người trẻ mới được quyền yêu. Người cầm bút đích thực, không ai lại né tránh chủ đề này, chỉ là có đủ sức đủ tài để viết hay không mà thôi.

Đầu sách, Thu Giang dẫn câu nói của thi hào Byron: “Chết vì người yêu, dễ. Sống với người yêu, rất khó” như một trong những đầu đề mà mình phải giải quyết: làm sao để sống hạnh phúc với người ta yêu.

Đọc kiến giải của Thu Giang để hiểu quan niệm yêu đương của các trí thức Tây học thời đầu thế kỷ 20, tức là những người vừa chịu ảnh hưởng của phương Tây vừa có cái gốc là tâm lý phương Đông. Tình yêu, được lọc qua đầu óc và trái tim của họ, là thứ tình yêu hòa quyện Đông – Tây, không cũ kỹ lạc hậu nhưng vẫn gắn với một thời đại nhất định.

Cách đây gần cả trăm năm, Thu Giang đã bàn về chuyện yêu đương trai gái một cách cởi mở. Ở chương thứ 3, Ái tình, ông nêu ra 3 yếu tố khiến người ta yêu nhau: sắc đẹp, nhục dục và tình thương che chở bao bọc. Mỗi yếu tố đều được ông phân tích kỹ lưỡng. Trong đó, yếu tố thứ ba là quan trọng nhất và dẫn đến tình yêu chân thật.

Thu Giang nhiều lần nhắc đến chữ “chân thật”, trong suốt tác phẩm, ông vẫn cảnh báo yêu đương là chuyện dễ nhầm tưởng. Song song với lý thuyết về tình yêu, ông nêu ra vô số điển tích, hầu hết là từ văn chương phương Tây và phương Đông, từ nàng Scarlett O’Hara trong tiểu thuyết Mỹ đến chàng Trương Chi trong truyện cổ Việt Nam.

Từ đó, Thu Giang rút ra các “thuật yêu đương” dành cho cả đàn ông và đàn bà (chữ “thuật” nghiêng về “nghệ thuật” hơn là “kỹ thuật”): biết nghe, đừng cãi vã, đừng nói xấu, đừng nói thẳng sự thật, giữ lễ độ, biết cười nhạo chính mình, đừng ghen bóng ghen gió, biết xa nhau để yêu nhau thêm, và quan trọng nhất “Dù người yêu đã thuộc về mình, nhưng không phải bắt buộc là người của mình mãi mãi”.

“Không có luật pháp nào bắt người ta yêu nhau mãi mãi. Tình yêu phải là sự chinh phục từng ngày một, từng phút một” (trang 277).

Cuốn Thuật yêu đương dày 325 trang, nằm trong tủ sách Thu Giang Nguyễn Duy Cần (19 cuốn) của NXB Trẻ. Đây là tác giả quen thuộc với độc giả miền Nam, vừa được giới thiệu tại miền Bắc.

Mi Ly
Thể thao& Văn hóa