Mohammed Deif, tư lệnh lực lượng vũ trang Hamas: 'Người hùng' trong bóng tối

"Ông ấy là hình mẫu của chúng tôi" - Ahmed, 32 tuổi, một viên vệ sĩ của Hamas nói với phóng viên tờ Wasington Post về nhân vật có tên Mohammed Deif - "Ông ấy là  huyền thoại với lũ trẻ, là huyền thoại với mọi người ở Dải Gaza".

Kẻ thù số một

Về phía Israel, Mohammed Deif là kẻ thù số một của nước này. Với tư cách tư lệnh Lữ đoàn Izzedine al-Qassam, lực lượng vũ trang của phong trào Hamas, Deif đã khiến quốc gia Do Thái phải đau khổ trong 3 thập kỷ qua.

Deif đã điều nhiều người đánh bom tự sát sang tấn công Israel, ra lệnh bắn rocket vào đất đối phương, tổ chức hoạt động bắt cóc binh lính Do Thái.

Ông còn chỉ đạo việc xây dựng hàng loạt tuyến đường hầm giúp nhiều chiến binh được huấn luyện tốt có thể xâm nhập vào đất Israel. Các hoạt động này cùng nhiều chiến thuật quân sự mới được áp dụng đã giúp Hamas giết 63 binh lính và 3 dân thường đối phương ở trong đất Israel, kể từ khi cuộc chiến bắt đầu vào ngày 8/7. Việc này đã khiến Deif trở thành nhân vật bị săn lùng hàng đầu tại Dải Gaza.

Trong bối cảnh Israel đẩy mạnh hoạt động quân sự trên bộ ở Dải Gaza, Deif cũng bị một số nhà phân tích quân sự Israel xem như trở ngại chính trong việc thương thảo để chấm dứt xung đột. Cuối tuần trước các chiến binh al-Qassam đã tấn công binh lính Israel và phá vỡ một thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo kéo dài 72 giờ, do LHQ và Mỹ làm trung gian.

Vụ tấn công và các vi phạm ngừng bắn khác cho thấy lực lượng vũ trang đang thu được ngày càng nhiều ảnh hưởng ở Hamas. “Người ra quyết định trong Hamas là Mohammed Deif, thủ lĩnh lực lượng vũ trang. Ông ta chống lại thỏa thuận ngừng bắn, bởi tin rằng việc Hamas tiếp tục chiến đấu đã là một thành tựu" - tướng về hưu Israel Giora Eiland nhận xét.

Được coi là “Anh hùng dân tộc”

Với người Palestine, Deif là nhân vật anh hùng, một trong những lãnh đạo cuối cùng thuộc thế hệ đầu của Hamas. Sinh tại khu Khan Younis của Dải Gaza, Deif đã tham gia phong trào Huynh đệ Hồi giáo từ khi còn là một đứa trẻ vị thành niên. Phong trào này về sau đã sản sinh ra Hamas.

Trong những năm 1980, Deif nghiên cứu khoa học tại Đại học Hồi giáo Gaza và dính líu ngày càng sâu vào phong trào Hồi giáo. Ông thành lập một nhóm kịch có tên Những người trở về, có ý nhắc tới những người tị nạn Palestine muốn trở lại các vùng đất họ từng sở hữu trước khi nhà nước Israel thành lập năm 1948.

Deif tiếp tục biểu diễn sân khấu sau khi tham gia Hamas, đôi khi đóng vai nhỏ trong các đoạn video tuyên truyền. Năm 1990, Israel bắt Deif vì có quan hệ với Hamas trước khi trả tự do. Ngay sau đó Deif đã tham gia thành lập Lữ đoàn al-Qassam cùng Falouji và những người khác.

Nhà một thủ lĩnh Hamas tại Dải Gaza bị bom Israel đánh sập

Deif nhanh chóng nổi tiếng vì sự kiên nhẫn và biết nhiều thông tin về vũ khí. Ông đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển khả năng quân sự của Hamas, đặc biệt là ở lĩnh vực rocket và bom.

Sau khi điệp viên Israel ám sát người thầy Yahya Ayash vào năm 1996 bằng một chiếc điện thoại di động chứa thuốc nổ, vai trò của Deif trong việc xây dựng kho vũ khí của Hamas đã được tăng cường. Đó là khi ông bắt đầu đi vào bóng tối để tránh ám sát.

Năm 2002, ở đỉnh cao của cuộc nổi dậy Palestine lần thứ 2, Deif được chỉ định làm thủ lĩnh al-Qassam, sau khi Israel giết người tiền nhiệm. Israel tin Deif là kiến trúc sư của hàng loạt cuộc tấn công tự sát chết chóc nhằm vào xe buýt và các khu vực công cộng khác ở Israel hồi giữa những năm 2000. Thực tế khi đó, Deif đã bắt đầu nghiên cứu chiến lược dài hạn chống Israel. Ông giám sát các ủy ban chịu trách nhiệm thu gom tiền bạc và vũ khí ủng hộ, chuyển chúng về Dải Gaza. Ông phát triển, chế tạo các loại tên lửa phức tạp, huấn luyện các chiến binh có khả năng thâm nhập vào đất Israel và trở lại an toàn. Việc xây dựng các tuyến đường hầm vào Israel cũng là sản phẩm của Deif.

Càng kín đáo càng nổi tiếng

Các hành động của Deif khiến ông trở thành cái gai mà Israel muốn nhổ. Nhưng việc này không dễ. Là diễn viên sân khấu nên Deif nổi tiếng về khả năng hóa trang và lẫn vào đám đông.

Người ta tin rằng Deif năm nay khoảng 50 tuổi. Tuy nhiên bức ảnh cuối cùng chụp Deif cũng đã cách đây 20 năm. Rất ít kẻ biết thông tin về gia đình Deif. Người ta cũng không rõ Mohammed Deif có phải tên thật của ông ta hay không.

Một số chuyên gia nói Deif thực sự có tên là Mohammed al-Masri và ông ta lấy cái tên giả từ một vai diễn sân khấu. Giờ đây, Deif được cho là đang phải ngồi xe lăn, hậu quả từ một vụ ám sát hụt do Israel thực hiện hồi năm 2006. Vụ đó còn khiến ông ta mất một tay và một mắt.

“Deif rất kín tiếng, sống giấu mình trong cộng đồng dân cư Gaza. Ông di chuyển với nhiều hộ chiếu khác nhau, sử dụng nhiều danh tính khác nhau" -  Imad Falouji, cựu thành viên cao cấp Hamas, từng giúp sáng lập al-Qassam và nằm trong số ít người được gặp Deif, cho biết - "Ông thành công cho đến giờ là bởi vòng tròn thân tín quanh ông rất nhỏ. Đó là vì sao ông vẫn sống sót".

Tại cuộc xung đột lần này, việc Deif nằm trong màn bí ẩn chỉ khiến danh tiếng của ông tăng mạnh hơn. Trong một cuộc thăm dò các thủ lĩnh Hamas được một trang web tin tức Palestine thực hiện, Deif còn nhận được nhiều phiếu ủng hộ hơn Khaled Meshal, thủ lĩnh tối cao Hamas và Ismail Haniyeh, lãnh đạo chính trị của lực lượng này ở Dải Gaza. Cả 2 nhân vật này đều không che giấu thân phận và được nhiều người Palestine biết tới.

So với Meshal, thủ lĩnh tối cao Hamas, người được cho là đang ở tại một khách sạn 5 sao ở Qatar, thì Deif sống rất giản dị. Thái độ cứng rắn của ông với Israel được người dân Palestine xem là đại diện cho các yêu sách của họ.

Tường Linh (Theo Washington Post)
Thể thao & Văn hóa