Chuyện của 'Kính vạn hoa'

08/12/2020 06:22 GMT+7

(Thethaovanhoa.vn) - Một cột mốc nho nhỏ vừa được Nhà xuất bản Kim Đồng kỉ niệm vào cuối tuần qua, khi bộ truyện “Kính vạn hoa” của Nguyễn Nhật Ánh vừa tròn 25 năm tuổi kể từ khi ra mắt. Nói “nho nhỏ”, bởi thực tế, độ tuổi kéo dài 1/4 thế kỷ ấy vẫn là khiêm tốn nếu so sánh với nhiều đầu sách viết cho thiếu nhi trước đó.

Ra mắt 'Kính vạn hoa' phiên bản đặc biệt

Kỉ niệm 25 năm ra đời tác phẩm Kính vạn hoa, Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt bộ ấn phẩm đặc biệt Boxset Kính vạn hoa 45 tập theo đúng phiên bản Kính vạn hoa lần đầu ra mắt độc giả.

Nhưng, nhìn vào cách mà hàng trăm bạn đọc tại Hà Nội – trong đó có nhiều gương mặt ở độ tuổi… U30 hoặc U40 - tới NXB Kim Đồng để chia sẻ cảm xúc của mình với "Kính vạn hoa", chúng ta sẽ thấy sự kiện này lại có những dấu ấn rất riêng.

“Em là sinh viên trường Đại học Nội vụ. Em tới đây từ 4h sáng nên phải chờ bên ngoài”. “Em 30 tuổi, em đọc sách của bác Ánh từ rất lâu rồi. Những chuyện ấy lứa tuổi nào cũng đọc được”. Chỉ vài chia sẻ như vậy từ các khán giả trong buổi giao lưu, ta đều hiểu: Họ tới đây không phải chỉ vì… "Kính vạn hoa".

Bởi, 3 chữ ấy không đơn thuần là cái tên của một bộ truyện. Đó là cơ duyên khiến họ được tìm về cả một quãng tuổi thơ của mình. Ở đấy, 25 năm trước, nhiều cô bé, cậu bé còn đang độ tuổi thiếu niên luôn chờ đợi và mong mỏi được… ngốn ngấu những trang viết mới nhất của “bác Ánh” về bộ ba Hạnh - Quý ròm - Tiểu Long.

Để rồi, trong suốt 7 năm kể từ 1995, “Kính vạn hoa” đã xô đổ hàng loạt kỷ lục trong làng xuất bản: Bộ truyện của tác giả Việt Nam nhiều tập nhất (54 tập), có lượng phát hành nhiều nhất (hơn 2 triệu bản), có nhiều nhân vật nhất (khoảng 200 nhân vật), và có thư bạn đọc gửi tới tác giả nhiều nhất - với cả vạn bức thư…

Thật ra, nếu đọc lại bằng con mắt khắt khe, “Kính vạn hoa” không phải là bộ sách có cấu trúc hay nội dung quá đặc biệt. Không dựng nên một thế giới kỳ ảo như Harry Potter, không cuốn hút bằng những tình tiết ly kỳ và bất ngờ như “Bảy viên ngọc rồng”, đó chỉ là những câu chuyện rất giản dị quanh cuộc sống, suy nghĩ và những tính cách của 3 bạn nhỏ. Giản dị đến mức, nếu bảo tóm tắt lại nội dung của bộ sách, hẳn nhiều người cũng sẽ vất vả để kể lại nó một cách đầy đủ và trọn vẹn.

Nhưng, sức hút của "Kính vạn hoa" cũng nằm ở sự giản dị và trong trẻo đấy. Tất cả những gì diễn ra trong đó đều thật như ta có thể gặp hàng ngày, với muôn mặt của lứa tuổi học trò: Từ cách học bài bằng “phổ thơ” cho các môn tự nhiên đến lối kể vè, dựng hoạt cảnh cho các môn xã hội, từ trò bóng đá, thi giải câu đố… ở sân trường đến những chuyến đi nghỉ Hè khám phá các vùng xa. Mỗi tập sách như vậy là những bài học về gia đình, lòng trắc ẩn, tình cảm bạn bè... Tất cả giống như những bài học đạo đức, nhưng để người xem tự cảm nhận và suy nghĩ thay vì giáo điều áp đặt.

Cũng giống như, thế giới nhân vật của "Kính vạn hoa" không phải là một thế giới siêu nhiên với những quyền năng ngoài sức tưởng tượng của con người. Ngược lại, những gương mặt trong đó đều vô cùng gần gũi và được đúc rút từ vô vàn người bạn mà ta có thể gặp ngoài đời: Một nhỏ Hạnh “từ điển biết đi” nhưng tay chân rất vụng về; một Tiểu Long khỏe mạnh giỏi võ nhưng chậm chạp khù khờ; một Quý ròm “thần đồng Toán - Lý - Hóa” với bộ óc nhạy bén nhưng lại lười biếng và nóng nảy. Nghĩa là không hoàn hảo, có đủ ưu và khuyết điểm như chính chúng ta.

Có nghĩa, câu chuyện cuối cùng vẫn nằm ở khả năng tạm gác lại sự từng trải và suy tư của “người lớn” để đồng hành với khối óc của các em, để hiểu và bắt nhịp cùng những trái tim non nớt ở một cây bút như Nguyễn Nhật Ánh. Và nó giống như nhận xét của một biên tập viên Nhà xuất bản Kim Đồng rằng, đọc “Kính vạn hoa” ta mới nhận ra: Các em không chỉ thích truyện trinh thám kỳ ảo, không chỉ thích những trò chơi hiện đại mà quan trọng hơn, mỗi cô bé cậu bé đều luôn thích được tâm sự, được giãi bày, được cho và nhận tình cảm của mình.

Hiểu trẻ em và đến với trẻ em bằng tấm lòng, câu chuyện ấy không cũ khi mà một bộ sách chỉ có toàn... người tốt vẫn tạo được sức hút suốt 25 năm như thế!

Anh Bảo

Tags: