Câu chuyện thể thao: Muốn nhanh thì vẫn phải... từ từ!

HLV Philippe Troussier cho thấy ông muốn giữ đúng các cam kết của mình sau khi công bố bảng danh sách triệu tập đội tuyển Việt Nam cho vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Á. Thứ nhất, đó là các cầu thủ đạt phong độ cao sẽ được gọi, và thứ hai là vẫn sẽ có một cuộc chuyển giao nhân sự trên đội tuyển với các gương mặt trẻ.

Nhưng có thể nói, bản danh sách này vẫn chưa cho thấy được cái "chất" của ông thầy người Pháp.

1. Có một chi tiết cần phải ghi nhận: Vòng loại World Cup 2026 là giải đấu chính thức đầu tiên mà HLV Troussier cầm quân trên tư cách HLV trưởng đội tuyển Việt Nam.

Nhận việc từ tháng 3, suốt gần 8 tháng qua, về lý thuyết ông Troussier gần như không chịu bất kỳ áp lực thành tích nào, kể cả SEA Games 32 dành cho lứa U22 mà ông kiêm nhiệm. Trong cùng thời gian đó, V-League trải qua khoảng 15-17 vòng đấu ở 2 mùa giải, có 3 đợt tập trung FIFA Days, đá đến 7 trận giao hữu chất lượng, chưa kể một vài trận đấu nội bộ.

Về mặt con số, thì HLV Philippe Troussier có lẽ là HLV duy nhất từ trước đến nay có thời gian và dữ liệu con người đầy đủ nhất để qua đó hình thành được trường phái chơi bóng và triết lý huấn luyện đội tuyển.

Nhưng nếu nhìn vào danh sách vừa được công bố, chúng ta dễ dàng nhận thấy là các cựu binh vẫn đang chiếm đa số. Có đến 8 cầu thủ từng được gọi tập trung ở đợt trận vòng loại World Cup 2022 hồi năm 2019. Còn nếu căn cứ vào đợt tập trung đội tuyển gần nhất ở một giải đấu chính thức là AFF Cup 2022 thì vẫn còn đến 11 cái tên từng được HLV Park HangSeo "chấm".

Điều này dẫn đến một trường hợp là có thể đội hình chính đá các trận đấu với Philippines và Iraq sắp đến vẫn là bộ khung cũ về con người. Đồng nghĩa với việc bảo đảm về kinh nghiệm nhưng là dấu hỏi về khía cạnh chiến thuật, lối chơi vì những cầu thủ này cũng chỉ mới làm quen với triết lý của ông thầy người Pháp.

Xét góc độ chuyên môn đơn thuần, cách gọi cầu thủ của ông Troussier khá hợp lý. Chúng ta đang bước vào những trận đấu thật, không còn chỗ cho các thử nghiệm và yếu tố kinh nghiệm sẽ được đề cao khi mà bất kỳ thất bại nào cũng sẽ khiến cho tham vọng dự World Cup phải chờ thêm 4 năm nữa.

2. Có đến 13 gương mặt mới ở đội tuyển Việt Nam đã được gọi trong đợt FIFA Days tháng 10 vừa qua. Như đã biết, một vài người trong số họ đang chơi bóng tại giải hạng Nhất và nhóm cầu thủ này chủ yếu đến từ đội U20 của HLV Hoàng Anh Tuấn đã làm việc 2 năm qua.

Như vậy, đội tuyển Việt Nam đang xảy ra một tình trạng tương tự ở đội tuyển bóng đá nữ, đó là có một khoảng cách lớn giữa 2 nhóm cầu thủ, cũng gần như là giữa đá chính và dự bị. Căn cứ vào vị trí chơi bóng của từng người trong bảng danh sách mà ông Troussier, có thể sắp xếp được ngay đội hình 11 người toàn các cựu binh và một đội 11 người khác thuộc đội U23.

Giả sử như điều này xảy ra thì sao? Tức là ông Troussier dùng cựu binh xếp vào đội hình ra sân và cầu thủ trẻ thì ngồi dự bị, đồng nghĩa là các giải pháp thay thế  trong trường hợp diễn biến trận đấu cần đến quyết định thay người thì tương đối nhiều rủi ro.

Ở đội tuyển nữ cũng xảy ra tình trạng này và nó khiến cho chất lượng thi đấu ngày một kém hơn vì dự bị không tạo ra được khác biệt so với đá chính.

Không cần phải giỏi về chuyên môn, nếu hỏi bất kỳ ai ở thời điểm này là liệu các cầu thủ trẻ đủ sức thay thế những đàn anh chưa thì chắc chắn câu trả lời là chưa. Nên nếu không có bất ngờ gì xảy ra thì danh sách rút gọn cho các trận đấu tại vòng loại World Cup sắp đến vẫn sẽ là những con người cũ.

Nhiều hay ít, thì cũng có một chút thất vọng nho nhỏ cho tiến trình cải tổ đội tuyển quốc gia vì nó chứng minh chúng ta đang gặp khó khăn về nguồn kế cận.

3. Thật thú vị khi Nguyễn Văn Quyết… lại có mặt. Điều này khiến Văn Quyết tiếp tục trở thành nhân vật gây tranh cãi nhất của bóng đá Việt Nam suốt 10 năm qua với 3 đời HLV ngoại khác nhau.

Anh là linh hồn của đội tuyển dưới thời Toshiya Miura, là đội trưởng ít được thi đấu nhất trong chức vô địch AFF Cup 2018 trong triều đại HLV Park Hang Seo và nay, ngay trận đấu chiến dịch chính thức đầu tiên của mình, chân sút số 1 V-League còn đang thi đấu đã được ông Troussier gọi.

Việc Văn Quyết "tồn tại" suốt 3 đời HLV ngoại với các triết lý bóng đá tương đối khác biệt cũng đã cho thấy vấn đề của Văn Quyết không phải năng lực hay sự hữu dụng, mà là cách các HLV dùng anh ra sao để đạt được hiệu quả tối ưu.

Nói cách khác, trường hợp của Văn Quyết dù chỉ là một cá nhân, một vị trí trên sân, nhưng nếu chúng ta nhìn suốt một quá trình thì có thể nói không quá lời rằng: Cứ nhìn việc Văn Quyết được sử dụng thế nào thì sẽ biết rõ cách cầm quân, quan điểm nhân sự, cũng như triết lý huấn luyện của HLV đội tuyển. Nếu thời Toshiya, Văn Quyết đương nhiên đóng vai trò quan trọng vì nhà cầm quân người Nhật khá thực dụng. Đến thời Park Hang Seo, việc ông gọi Văn Quyết gần như để "làm ngoại giao", giảm áp lực từ một bộ phận dư luận. Bây giờ, với HLV Troussier, chúng ta sẽ có một đáp án khác.

Lý do là bởi khác với 2 người tiền nhiệm, ông Troussier có nhiều cơ sở để không gọi Văn Quyết mà vẫn chẳng ảnh hưởng gì đến nhiệm vụ hiện nay. Thế nên, sự có mặt của Văn Quyết có thể là một thông điệp nào đó.

Nó cho thấy ông Troussier dường như có muốn thúc đẩy nhanh quá trình thay đổi nơi đội tuyển vẫn không thể. Ông đang phải dựa vào những con người cũ, lựa chọn họ bằng phong độ hiện có và kỳ vọng ở sự chuyên nghiệp của họ cùng với thâm niên trên đội tuyển quốc gia.

Hiểu theo một cách nào đó, nếu ở 2 trận đấu tới mà đội tuyển vẫn ra sân với đội hình toàn các cựu binh thì đừng lấy đó làm bất ngờ, bởi một "lão tướng" như Văn Quyết mà vẫn có mặt trong bảng danh sách có đến 7 cầu thủ đá tiền đạo thì rõ ràng ông Troussier không ở trong tư thế sẵn sàng để mạo hiểm.

Cuối cùng, dù như thế nào, thì bóng đá Việt Nam cũng đang chuẩn bị bước vào một thời khắc quan trọng khi chiến dịch World Cup đã bắt đầu.

Nghĩa là "triều đại Park Hang Seo" và khoảng thời gian huy hoàng của bóng đá Việt Nam chuẩn bị khép lại để nhường sân khấu cho một cuộc chinh phục mới, với một ông thầy mới và một mục tiêu cũng mới.