'Historia De Un Amor' - Câu chuyện tình thương tâm

03/10/2020 07:06 GMT+7 | Âm nhạc

(Thethaovanhoa.vn) - Historia De Un Amor, bản chuyển ngữ tiếng Việt là Chuyện tình yêu - một ca khúc man mác buồn về cuộc tình “ngày ấy tuyệt như mơ” nhưng giờ anh “đã là cánh trắng chim bay sâu chân trời” còn em “đã là bóng dáng cô liêu trong ngậm ngùi”.

'Bang Bang' - bài hát phá tan mọi ranh giới về văn hóa

'Bang Bang' - bài hát phá tan mọi ranh giới về văn hóa

Một ca khúc đình đám của một trong những nữ nghệ sĩ nổi bật, đứng top đầu các BXH trên khắp thế giới, bán được tới hơn 3 triệu bản;thế nhưng, lại thường xuyên bị nhầm “nhân dạng”. Vô số người tưởng nó là của người này người kia hát, thậm chí, là gốc tiếng Italy, tiếng Pháp. Đó là thực tế về Bang Bang (My Baby Shot Me Down) của Cher.

Nó là bản dịch “ướt” (thuận tai) từ bản tiếng Pháp đắm say mà triết lý. Nhưng bản tiếng Pháp này cũng lại là một bản dịch “ướt” từ bản gốc tiếng Latin, vốn lại rất tăm tối, nhân sinh.

Dù qua các ngôn ngữ, ca từ của Historia De Un Amor có những thay đổi nhưng với cùng một dòng chảy giai điệu, ngay cả khi không hiểu nghĩa ca từ, người ta cũng có thể cảm nhận được nỗi lòng chất chứa trong đó.

Doanh nhân đa cảm

Carlos Almaran sinh năm 1918 tại Panama. Bố mẹ ông, Carlos Eleta Carcia và Aurora Almaran, là những người Tây Ban Nha di cư tới đây. Gia đình ông rất giàu có nhờ kinh doanh thuốc lá. Thời học sinh, ông được gia đình gửi về quê học nội trú. Sau đó là tới Mỹ học Quản trị kinh doanh tại Trường Cao đẳng Bryant.

Trở về Panama, ông cùng em trai, Fernando Almaran, điều hành hoạt động kinh doanh của gia đình. Không những thế, thập niên 1960, 2 người còn thành lập đài truyền hình Panama đầu tiên, sau này trở thành tập đoàn truyền thông lớn bậc nhất nước này. Em trai ông sau đó rẽ sang làm chính trị, lên tới chức Ngoại trưởng Panama.

Bản thân Carlos thì cống hiến cả đời cho sự nghiệp nuôi ngựa đua và là người đỡ đầu cho nhiều võ sĩ tiếng tăm, trong đó có võ sĩ Panama 4 lần vô địch quyền Anh thế giới là Roberto “Mano de Piedra” Duran. Xuất chúng trong công việc kinh doanh là vậy nhưng Carlos lại vang danh khắp thế giới với tư cách một nhạc sĩ, cụ thể hơn là tác giả của Historia De Un Amor. Ấy vậy mà, con đường âm nhạc tới với ông lại theo cách rất tình cờ.

Chú thích ảnh
Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Carlos Almaran (ngoài cùng bên trái), Thư viện Quốc gia Panama đã tổ chức triển lãm tư liệu về những thành tựu của ông

Các gia đình giàu có xưa vẫn thường cho con cái học nhạc từ nhỏ và gia đình Carlos không phải ngoại lệ. Tuy nhiên, với ông, đó chỉ là thú vui thư giãn, một nhân dạng khác bên cạnh vẻ doanh nhân nghiêm túc. Bước ngoặt xảy là nhờ có Arturo Hassan, người bạn thân từ thuở nhỏ và là một nhạc sĩ có tiếng ở Panama.

Một lần, Arturo chê bạn là dân kinh doanh thực dụng, tâm hồn khô khan nên chẳng đời nào sáng tác được những giai điệu du dương trữ tình. Bị động chạm, Carlos rất bực bội và quyết tìm tòi, học hỏi để sáng tác. Ngay ở những tác phẩm đầu tay, Carlos đã khiến bạn mình phải tâm phục khẩu phục, không những rút lại ý kiến ban đầu mà còn có phần ngưỡng mộ.

Giai đoạn đầu sáng tác, trong những năm 1950, Carlos chủ yếu đi theo dòng nhạc dân ca Trung Mỹ và các giai điệu thịnh hành lúc bấy giờ. Nhưng sau đó, ông chuyển qua bolero với ca từ được trau chuốt kỹ lưỡng.

Historia De Un Amor ra đời năm 1954, trong một hoàn cảnh đau buồn: Cái chết cận kề của cô em dâu.

Mercedes, vợ của Fernando, bị bệnh nặng khi đang mang thai. Gần tới ngày lâm bồn, bệnh tình của cô càng thêm trầm trọng, không thể lường trước được điều gì sẽ xảy ra. Các bác sĩ tiên lượng xấu nên trên giường bệnh, cô đã cầu xin Carlos hãy quan tâm tới Fernando, hãy ở bên an ủi vì hơn bao giờ hết, đây là lúc anh đang rất cần tình cảm. Mercedes qua đời ít lâu sau đó.

Đau đớn trước bi kịch gia đình, Carlos đã dùng âm nhạc - ca khúc Historia De Un Amor - để xoa dịu mất mát. Ca khúc như một bài điếu văn ai oán về nỗi đau chia ly người thương và cũng là triết lý nhân sinh về 2 mặt đối lập trong cùng một thứ, mà cụ thể ở đây là tình yêu: “Em không còn ở bên anh nữa, trái tim của anh. Trong tâm hồn anh giờ chỉ còn sự trống vắng. Nếu anh không thể còn thấy em nữa là bởi Chúa khiến anh yêu em để rồi làm anh đau đớn hơn”. “Đây là câu chuyện tình yêu chẳng đâu khác có, khiến tôi hiểu rằng tất cả những tốt lành, tất cả những quỷ quái, mang tới ánh sáng cho đời tôi, rồi sẽ có ngày vụt tắt. Ôi cuộc đời mới tăm tối! Không có tình yêu của em, tôi như chẳng còn sống trên cõi đời”.

Hơn 2.000 phiên bản

Trong một lần danh ca bolero người Argentina Leo Marini ghé thăm, Carlos đã đề nghị người này ghi âm Historia De Un Amor. Leo, khi vẫn còn là thành viên của ban nhạc Cuba Sonora Matancera, đã nhận lời không chút ngần ngại và đi vào lịch sử như người đầu tiên mở màn cho hàng ngàn bản thu Historia De Un Amor về sau. Nhưng người quốc tế hóa nó lại là giọng ca Tây Ban Nha Gregorio Barrios - một người đàn ông tới từ Bilbao, đã thu âm ca khúc ở Medellin với tài năng Edmundo Arias là người chuyển soạn. Gần như cùng lúc đó, một nghệ sĩ vĩ đại khác, Luis Arcaraz đã thu âm ca khúc cùng dàn nhạc tuyệt vời của mình. Một người Argentina khác, Nữ hoàng tango Libertad Lamarque, khi nghe thấy Historia De Un Amos này, cũng lập tức làm bản thu riêng.

Chú thích ảnh
Người Việt Nam biết đến “Historia de un Amor” nhiều nhất qua bản tiếng Pháp “Histoire d’un Amour” của Dalida

Đây là thời điểm điện ảnh nhạc kịch Mexico bùng nổ. Ngành công nghiệp vĩ đại này đã cuốn vào nó không ngừng nghỉ những ngôi sao âm nhạc và Lamarque là một trong số đó. Do đó, Historia De Un Amos trở thành cảm hứng cho bộ phim cùng tên năm 1956 do Roberto Galvadon đạo diễn. Người đóng vai chính không ai khác, chính là Lamarque, bên cạnh người tình màn bạc Emilio Tuero. Cảnh Lamarque trong chiếc váy satin hát bản bolero trong phòng thu là cảnh đáng nhớ bậc nhất trong lịch sử nhạc phim.

Chưa đầy 1 năm sau, hầu hết các nghệ sĩ danh tiếng trong làng nhạc bolero thế giới đều thu âm Historia De Un Amos.Tình cảm dành cho Historia De Un Amos bao trùm khắp thế giới, từ Đông sang Tây, thể hiện qua hàng loạt bản dịch của rất nhiều thứ tiếng. Theo Hiệp hội Các tác giả Panama, hiện đã có hơn 2.000 phiên bản khác nhau của ca khúc, chiếm vị trí đầu trong số các giai điệu Latin và thứ 6 trong số các ca khúc được ghi âm nhiều nhất thế giới. Dù ở phiên bản nào, Historia De Un Amos cũng vẫn giữ được nét da diết, khắc khoải của nó.

Sau Historia De Un Amos, Carlos tiếp tục đam mê âm nhạc của mình với rất nhiều bản nhạc say đắm lòng người khác, đưa ông trở thành một trong 4 nhạc sĩ lớn nhất Panama. Tuy nhiên, không có hậu bối nào vượt mặt được câu chuyện tình thương tâm kia. Khi Carlos qua đời vào năm 2013 ở tuổi 94, Historia De Un Amos trở thành văn bia của chính ông.

(Còn tiếp)

Historia De Un Amor là tựa đề tiếng Tây Ban Nha, người yêu nhạc Việt Nam biết đến bài hát này qua tựa đề tiếng Pháp: Histoire D’un Amour.

Và dù là một ca khúc Latin nhưng khi tới Việt Nam, Historia De Un Amos được dán nhãn là nhạc Pháp lời Việt. Bản tiếng Việt của ca khúc là Chuyện tình yêu, do nhạc sĩ Anh Bằng đặt lời. Rất nhiều nghệ sĩ Việt Nam đã thể hiện bản này như Bằng Kiều, Lâm Nhật Tiến, Quang Dũng, Ngọc Lan, Kỳ Duyên, Nguyễn Hưng, Phương Ý…

Nguyên nhân, cũng giống như như nhiều trường hợp khác bị dán nhãn nhầm, có lẽ là vì phong trào nghe nhạc Pháp tại Việt Nam thập niên 1960, 1970. Bản tiếng Pháp của Historia De Un Amos lại cực kỳ đình đám qua tiếng hát của nghệ sĩ tài sắc Dalida.

Người đặt lời tiếng Pháp là Francis John White - nhà văn, diễn viên, ca sĩ, diễn viên hài người Pháp đình đám trong thập niên 1950, 1960. Ông từng viết lời cho khoảng 400 ca khúc. Bản thân Dalida, dù là ngôi sao sáng chói làng nhạc Pháp, thành công với rất nhiều hit, trong đó có Histoire D’un Amour, nhưng ở tuổi 54 đã uống thuốc ngủ tự tử vì không thể chịu nổi những đau buồn chồng chất về đời tư.

Thư Vĩ (Tổng hợp)

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm